
Profilaktyka zdrowia dna miednicy jest kluczowa dla utrzymania dobrej jakości życia i zdrowia seksualnego! Mięśnie dna miednicy pełnią nieocenioną rolę nie tylko w kontroli wydalania, ale także w poprawie doświadczeń intymnych i funkcji seksualnych.
Według statystyk, 60% Polek po 45 roku życia boryka się z nietrzymaniem moczu. Należy jednak przypuszczać, iż z uwagi na specyfikę problemu – w Polsce jest to temat wstydliwy – liczba ta może być dużo wyższa. W Europie to 37% kobiet dotykają zaburzenia kontynencji, czyli zdolności organizmu do dobrowolnego zatrzymania moczu, stolca i gazów.
Dezorganizacja mięśni dna miednicy to problem multidyscyplinarny. 70% pacjentów z bólem krzyża zmaga się z nietrzymaniem moczu. Trening, który prowadzimy w Klinice Ruchu, jest opracowany przez dr n. kf. Izabelę Żak. Jest to trening profilaktyki i reedukacji mięśni dna miednicy według jej autorskiej koncepcji COREFIT SYSTEM.
Trening pozwala nabyć umiejętności:
- zlokalizowania i napięcia mięśni dna miednicy (trening sensomotoryczny),
- uzyskania czasu trwania, intensywności skurczu i ilości powtórzeń (trening wytrzymałościowy i siłowy),
- aktywacji mięśni dna miednicy i mięśni wspomagających,
- wdrożenia aktywnych mięśni dna miednicy w łańcuchy kinematyczne (codzienna praktyka).
Metoda wykorzystuje czucie głębokie, inaczej zwane zdolnością różnicowania kinestetycznego, co określa się jako szósty zmysł człowieka. Pozwala ona na pełną percepcję i kontrolę własnych ruchów, umożliwiając świadome i precyzyjne postrzeganie siły i czasu w toku czynności motorycznych wykorzystywanych do danego zadania ruchowego. Lepsze czucie głębokie ciała to mniejsze odczuwanie bólu w ciele.
Celem terapii dna miednicy u kobiet z objawami nietrzymania moczu jest:
- uzyskanie świadomości napięcia dna miednicy,
- zwiększenie siły i wytrzymałości – często pacjentka ma siłę w teście, ale brakuje jej wytrzymałości,
- regulacja liczby i odstępów wizyt w toalecie,
- reedukacja nieprawidłowych wzorców motorycznych – na przykład ból kolana z niewiadomych przyczyn.
Wraz z mięśniami dna miednicy pracują głębokie mięśnie bioder:
- mięśnie bliźniacze bioder,
- mięśnie zasłaniacze wewnętrzne i zewnętrzne,
- mięsień gruszkowaty,
- mięsień guziczny.

Dodatkowo mięśnie dna miednicy oraz system zwieraczowy poprzez aktywne wytwarzanie dodatkowego ciśnienia kontrolują trzymanie i wydalanie moczu. W warunkach prawidłowych, przyrostowi ciśnienia śródbrzusznego w czasie wysiłku odpowiada równoczesny wzrost ciśnienia śródcewkowego, co sprawia, że ciśnienie zamykające ma wartość dodatnią. Zachowanie tej równowagi między pęcherzem śródpęcherzowym a śródcewkowym warunkuje prawidłową pracę całego systemu.
Mięśnie dna miednicy oraz mięśnie poprzeczne brzucha, mięsień wielodzielny i przepona tworzą mięśniowy gorset, który zapewnia stabilizację tułowia. Odpowiedni timing, czyli napięcie wyprzedzające, jest niezbędnym elementem zabezpieczającym ruch, by nie doszło do przeciążenia stawów i miednicy mniejszej. Wszystkie struktury anatomiczne współpracując ze sobą, zachowują wzajemną równowagę. Uszkodzenie jednego elementu może rozchwiać cały układ i spowodować zaburzenia czynnościowe i dolegliwości bólowe.
Mięśnie dna miednicy dezorganizują głównie:
- urazy (operacje, złamania, ostry dysk),
- brak aktywności ruchowej,
- proces starzenia, prowadzący do zmiany proporcji włókien wolnokurczliwych do szybkichkurczliwych.
Niewydolne dno miednicy prowadzi do wystąpienia niekorzystnych objawów w obszarze seksualnym, takich jak:
- brak odczuwania satysfakcji seksualnej (anorgazmia),
- wyciek moczu,
- ból w trakcie współżycia, co może prowadzić do unikania współżycia, trudności w relacjach z partnerem i obniżenia nastroju.
Dbanie o właściwe czucie mięśni dna miednicy to w późniejszych latach:
- zmniejszenie zmian przeciążeniowych kręgosłupa i stawów,
- zmniejszenie zmian zwyrodnieniowych i dyskopatii,
- polepszenie satysfakcji z życia seksualnego.
Wpływ porodu na dno miednicy: poród zabiegowy – kleszcze, próżnociąg, podanie oksytocyny, przedłużająca się druga faza porodu, prowadząca do zaburzeń statyki dna miednicy, wysoka masa urodzeniowa dziecka, oraz wielorództwo, nieprawidłowe lub zbyt głębokie nacięcie krocza, krwiaki, nadmierne parcie podczas defekacji.
Inne przyczyny: niedobory hormonalne związane ze starzeniem się organizmu (hipoestrogenizm), leki diuretyczne, spożywanie kofeiny wpływa na obniżenie podatności pęcherza moczowego i nasila parcia naglące, preparaty wapnia i żelaza oraz NLPZ związane z ich działaniem pogłębiającym zaparcia, gwałty, zmiany w strukturze i syntezie kolagenu.
Dysfunkcje w obrębie dna miednicy u mężczyzn w większości przypadków nie są spowodowane, jak u kobiet, osłabieniem mięśni dna miednicy. Dla każdej osoby, bez względu na płeć, zdrowie mięśni dna miednicy ma kluczowe znaczenie dla ogólnego zdrowia i dobrego samopoczucia.
Przyczyną zaburzeń mięśni dna miednicy u mężczyzn są najczęściej:
- operacje w obrębie miednicy mniejszej,
- choroby pęcherza moczowego prostaty,
- zaburzenia funkcji obwodowego i ośrodkowego układu nerwowego.
Objawy zaburzeń mięśni dna miednicy u mężczyzn:
- nietrzymanie moczu, najczęściej po usunięciu prostaty,
- zaburzenia erekcji,
- zespół przewlekłego bólu miednicy.
Cele terapii mężczyzn po prostatektomii:
- uzyskanie świadomości kinestetycznej,
- ćwiczenia zależne od woli części mięśnia zwieracza cewki moczowej,
- poprawa pojemności pęcherza,
- regulacja liczby i odstępów wizyt w toalecie,
- poprawa ukrwienia w obrębie miednicy i wzmocnienie mięśni dna miednicy.
Dobre rady dla obu płci:
- mikcja i defekacja – nie przeć!
- nie korzystać z toalety na zapas,
- minimum 7 wizyt w toalecie w warunkach komfortu psychicznego – czysto i bezpiecznie,
- nie unikać przyjmowania płynów – pęcherz musi się porządnie napełnić,
- nie ćwiczyć zwieraczy i wstrzymywania strumienia moczu,
- kontrola sytuacji z wzrostem ciśnienia śródbrzusznego.
Trening według koncepcji COREFIT SYSTEM przewidziany jest na 2 miesiące spotkań 1-2 razy w tygodniu. W naszej Klinice Ruchu są one prowadzone przez dobrego fizjoterapeutę w poniedziałki i piątki o godzinie 18.30. Pacjent regularnie dostaje zadanie do wykonania w domu w postaci 1-2 ćwiczeń przystosowanych do warunków domowych. Regularne wykonywanie tych ćwiczeń przynosi znaczące efekty.
Po zakończonej terapii pacjent będzie:
- mieć lepsze czucie ciała,
- potrafić zlokalizować i napiąć mięśnie dna miednicy oraz utrzymać napięcie na 2-3 oddechy,
- poruszać się z lekkością i mobilnością,
- potrafić zabezpieczyć ciało w trakcie przeciążeń.
Mięśnie dna miednicy są czułe na przeziębienie, niewyspanie, zmartwienie. Kiedy są zmęczone, nie pomagają nam.
Przedstawienie studium przypadku: Pacjentka lat 40, przeszła 4 porody:
- pierwszy poród w roku 2007: głębokie nacięcie krocza po prawej stronie, poród siłami natury,
- drugi poród w roku 2011: poród siłami natury, pęknięcie krocza po prawej stronie II stopnia,
- trzeci poród w roku 2012: poród siłami natury, pęknięcie krocza po prawej stronie I stopnia,
- czwarty poród w roku 2017: cięcie cesarskie.
Po pierwszym porodzie występujące bóle kręgosłupa, epizodyczne wystąpienie ostrego dysku, bóle prawego pośladka z promieniowaniem do stopy. Po 2 i 3 porodzie objawy się utrzymywały z zauważalnym ich nasileniem. W roku 2021 pacjentka wyedukowana według koncepcji COREFIT SYSTEM, ćwicząca rok, przez pierwsze 3 miesiące trening codzienny, następnie 3 razy w tygodniu. Po czasie nastąpiła 70% poprawa napięcia mięśni dna miednicy, czasu trwania i intensywności skurczów oraz intensywności powtórzeń. Nastąpiła reedukacja niepoprawnych wzorców motorycznych, poprawa zatrzymania powstałych hemoroidów oraz lepsze wypróżnianie. U pacjentki wyraźnie zmniejszyło się odczuwanie bólu w ciele. Nastąpiła intensywna poprawa ukrwienia miednicy mniejszej, zniknęły bóle bioder i kolan, promieniowane po prawej stronie nogi. Pacjentka odzyskała radość z życia, wróciła do swojej pasji – jazdy na rowerze, w której mogła się dalej rozwijać. Jest w stanie oddać się swojej pracy i życiu prywatnemu, nie martwiąc się o nieustający ból towarzyszący jej w każdej codziennej aktywności.
Wszystkich zainteresowanych rehabilitacją prywatnie w Koninie, zapraszamy do Kliniki Ruchu. Nasi dobrzy fizjoterapeuci pomogą Ci odzyskać zdrowie i poprawić jakość życia.